Kiedy kupujemy nowy komputer najczęściej ma on zainstalowanego jedynie Windowsa. Jak dobrze pójdzie to znajdzie się jeszcze jakaś testowa wersja programu antywirusowego, która po kilku dniach przestanie działać. Jakie aplikacje powinien posiadać zwyczajny użytkownik peceta? Takie, które pozwoliłyby obejrzeć jakiś film, pograć lub umożliwiałyby zwykłą pracę biurową. Aby wszystko działało sprawnie, darmowo i … legalnie.

Kiedy kupujemy nowy komputer najczęściej ma on zainstalowanego jedynie Windowsa. Jak dobrze pójdzie to znajdzie się jeszcze jakaś testowa wersja programu antywirusowego, która po kilku dniach przestanie działać. Jakie aplikacje powinien posiadać zwyczajny użytkownik peceta? Takie, które pozwoliłyby obejrzeć jakiś film, pograć lub umożliwiałyby zwykłą pracę biurową. Aby wszystko działało sprawnie, darmowo i … legalnie.
Bezpieczeństwo to podstawa
Pierwszą rzeczą, jaką powinniśmy zrobić po zakupie nowego sprzętu lub po ponownym zainstalowaniu systemu jest niewątpliwie wgranie dobrego programu antywirusowego. Ochroni on nasz komputer przed wszelkim świństwem, którego w sieci nie brakuje.
Jednym z najlepszych i najbardziej skutecznych jest Avast! Home Edition. Jest to aplikacja czeskiej firmy Alwil Software, dostępna w 26 językach, w tym polskim. Jego niewątpliwą zaletą jest to, że jest darmowy i nie wymaga już żadnych dodatkowych opłat za różne zaawansowane opcje. Jedynym warunkiem korzystania z programu po trzydziestu dniach od instalacji jest rejestracja zajmująca dosłownie kilka sekund. Avast! Integruje się z naszym systemem operacyjnym, dzięki czemu możemy być spokojni o ochronę naszej poczty czy wszelkich działań wywoływanych przez komunikatory i inne rzeczy związane z Internetem. Jego skuteczność potwierdzają m.in. certyfikaty ICSA oraz wielokrotnie przyznawane nagrody 100% Virus Bulletin Award. Aplikacja dostępna jest również w wersji dla systemów 64 bitowych.
Jeżeli komuś z jakichś powodów nie podoba się Avast! może sięgnąć po również czeski AVG Anti-Virus 9.0 free version. Tak jak konkurent zapewnia on podstawą ochronę przed wirusami i wszelkimi programami szpiegującymi typu spyware czy malware. Niestety program jest darmowy wyłącznie dla prywatnych użytkowników, a za jego użycie komercyjne na przykład w firmie trzeba zapłacić.
UWAGA – nie powinno się instalować dwóch programów antywirusowych na jednym komputerze. Może to powodować różne komplikacje systemowe i gorszą wydajność samych aplikacji!
Oprócz samego zainstalowanego antywirusa polecałbym raz na jakiś czas sprawdzanie swojego peceta internetowymi innymi metodami jak Skanery OnLine. Są to niewielkie aplikacje, które uruchamiamy bez konieczności instalacji na dysku twardym. Ich skuteczność jest bardzo wysoka, ponieważ niemal codziennie ich biblioteki są aktualizowane. Jest ich kilka a poszczególne odnośniki do nich znajdziemy na stronie http://www.bfmsa.com.pl/skanery_online.html. Z doświadczenia polecałbym polskiego MKSa. Jedynym jego minusem jest to, że program nie zawsze chce działać na innych przeglądarkach internetowych niż Internet Explorer. Warto jednak zaufać firmie, która ma wieloletnie doświadczenie i sporo nagród na swoim koncie.
Internet Explorer Won!
Istnieje pewna anegdotka, która mówi, że osoby używające IE są bardzo otwarte na ludzi. Niestety są, ale nie oni sami, a ich komputery maksymalnie zarażone wirusami. Prawda jest taka, że ta przeglądarka internetowa, która jest instalowana wraz z Windowsem nie spełnia żadnych podstawowych norm. Działa najwolniej, strony często wyświetlają się z błędami, jej interfejs wcale nie jest przyjazny użytkownikowi a dziury, które posiada, co jakiś czas są wykorzystywane do włamań czy zarażania pecetów. Dlatego też kolejną rzeczą po zainstalowaniu programu antywirusowego jest zaopatrzenie się w jakaś inną darmową przeglądarkę.
Najsilniejszym rywalem jest niewątpliwie Firefox ciągle udoskonalany przez amerykańską korporację Mozilla i ochotników. Jego najsilniejszą stroną jest ogromna ilość „skórek”, czyli różnych nakładek, które zmieniają podstawowe okienka nie do poznania. Jest to o tyle fajne, że motywów ciągle przybywa. Jesteś fanem God of War? Ustaw zamiast znaków wstecz i dalej dwa ostrza chaosu. Firefox bez problemu obsługuje większość witryn w sieci. Niewątpliwą wadą „lisa” jest straszna zasobożerność. Z początku program będzie działał bezproblemowo, ale jeżeli będziemy go używać przez kilka godzin obciąży on znacznie nasz system.
Jeżeli komuś nie spodoba się Firefox to niech nie wraca do IE, a zainstaluje Google Chrome. Jest to moim zdaniem najlepsza z możliwych przeglądarek internetowych. Wynika to pewnie z tego, że jest bardzo „młoda”. Nie posiada tak dużej ilości gadżetów, ale jej największym atutem jest szybkość. Przesiadłem się na nią po kilku latach korzystania z Firefoxa i jestem bardzo zadowolony. Chrome o wiele szybciej wczytuje się poszczególne strony, co niewątpliwie ułatwia pracę. Niestety zdarzają się małe niedociągnięcia. Czasem przeglądarka gubi się, kiedy ma do czynienia z wyskakującymi na stronach reklamami. Powoduje to, że naciskanie na tego znienawidzonego „ixa” nic nie daje. Należy wtedy tylko odświeżyć okno i po sprawie. Są to jednak drobnostki, które podejrzewam, że z czasem będą całkowicie wyeliminowane. Jeżeli Google Chrome będzie działał szybciej od swoich rywali tak jak teraz i będzie rozwijany to już niedługo stanie się numerem jeden. Gorąco polecam, mimo iż sam z początku byłem bardzo sceptyczny.
Szybsze gry
Najnowsze systemy operacyjne jak Windows czy Linux zawierają ogromną bazę sterowników. Dzięki temu po pierwszym uruchomieniu wszystkie sterowniki na przykład do karty graficznej czy drukarki powinny być gotowe do działania. Taki sprzęt w teorii całkowicie powinien wystarczać do pracy biurowej czy oglądania filmów. Gracze jednak powinni, co jakiś czas aktualizować swoje oprogramowanie do karty graficznej. Jest to niezbędne do uzyskania najlepszych możliwych osiągów. Najpierw jednak musimy sprawdzić, jaki rodzaj karty posiadamy. Jeżeli jest to przykładowo, Geforce to wtedy należy udać się na stronę http://www.nvidia.pl/page/home.html i za darmo ściągnąć najnowszy pakiet driverów. W przypadku kart ATI odwiedzamy witrynę http://www.amd.com/pl/Pages/AMDHomePage.aspx. Warto robić to przynajmniej raz w miesiącu, ponieważ producenci dość często wypuszczają coraz nowsze pliki. Ich instalacja z pewnością przyśpieszy działanie całego komputera, pozwoli się cieszyć lepszą grafiką i płynniejszym działaniem gier.
Praca biurowa
Większość osób, które kupują komputer robią to w konkretnym celu. Oprócz gier, muzyki czy filmów często najważniejszym elementem jest praca. Niestety wszelkie programy, które umożliwiałyby nam wygodne redagowanie tekstów czy tworzenie tabel są bardzo drogie. Popularne aplikacje jak Microsoft Office kosztują nawet 300 zł i wielu użytkowników najnormalniej nie będzie na nie stać. Dobrą alternatywą jest pakiet OpenOffice.org. Jest on darmowy dla prywatnych osób jak i firm, a poza tym bez problemu działa na wszystkich wersjach systemów operacyjnych w tym na Linuxie czy Mac Os. Znajdziemy tutaj prawie to samo, co w znanym „Officie”. Writer podobnie jak Word umożliwi nam pisanie i redagowanie tekstów, Calc to inna forma Excela, Impress jest bardzo podobny do PowerPointa a Base pozwala tak samo jak Acess tworzyć bazy danych. Warto dodać, że Writer posiada również opcję konwersowania naszego dokumentu do formatu.pdf. Osoby, które boją się o to, że ich znajomi mają Microsoft Office i przez to nie będą mogli odczytać potrzebnego wypracowania czy tekstu mogą być spokojne. Pakiet OpenOffice, mimo iż posiada własne rozszerzenia plików, gdzie dla Writera to.odt (OpenDocument Text), Impressa.odp(OpenDocument Presentation) a Calca ods (OpenDocument Spreadsheet) bez żadnych problemów obsługują pliki konkurencji i na odwrót. Jeżeli dla kogoś „Office” jest za drogi niech nie piraci a skorzysta z OpenOffice, bo jest on całkowicie darmowy, legalny i do tego po polsku.
Coraz większa część dokumentów tekstowych, na które możemy natknąć się w sieci jest zapisywana w formacie.pdf. I wcale to nie dziwi, ponieważ te potocznie nazywane „pedeefy” zachowują oryginalny wygląd dokumentów a praca z nimi jest o wiele bardziej przyjemna. Ich odczytanie i modyfikację umożliwia, Adobe Reader (wcześniej Adobe Acrobat Reader). Ta bardzo popularna aplikacja aktualnie łączy dwa programy w jednym – klasyczny Adobre Reader i Glassbok Reader, czyli czytnik książek elektronicznych. Adobe jest programem niezbędnym dla osób, które dużo czasu poświęcają pracy biurowej. Przyda się również osobom, które są zainteresowane kupnem elektronicznych czytników książek. Większość instrukcji do gier, które są zamieszczane na płytach najczęściej są właśnie w tym formacie. Jakby nie patrzeć Adobe przyda się każdemu. Program oczywiście jest darmowy i po polsku.
Ukochane mp3
Komputery przenośne jak i stacjonarne bardzo często wykorzystujemy do słuchania przeróżnej muzyki. Z drugiej strony fajnie mieć oryginalne krążki swoich ulubionych artystów na półce. Po co za każdym razem wkładać płytę do napędu, jak swoją muzykę możemy mieć na mp3.
Niezastąpionym programem, który umożliwi nam zrzucenie piosenek na dysk jest CDex. Jest to darmowy tytuł, który od wielu lat jest unowocześniany. Pozwoli on nam na przerobienie utworów na popularne formaty jak MP3, WAV, OGG, APE i VGF. Jednocześnie program korzysta z bazy CDDB, która może uzupełnić dane na temat albumu, który właśnie konwertujemy. Jego dużą zaletą jest niezwykła przestronność i bardzo przyjazny interfejs. Dzięki temu korzystanie z niego nie powinno sprawić problemu początkującym użytkownikom. CDex pozwoli nam na między innymi wykonanie korekcji dźwięku poprzez likwidację różnych trzasków. Jeżeli ktoś ma bardzo porysowaną płytę nie powinien się obawiać.
Winamp to bezsprzecznie najstarszy i najpopularniejszy odtwarzacz plików audio i wideo w tym powszechnie znanych „empetrójek”. Korzystając z niego możemy używać wielu przydatnych funkcji jak zgrywanie płyt Audio nie tylko do formatu mp3 ale także AAC, aacPlus. Aplikacja wyszukuje także teksty utworów, podstawowe informacje na temat artystów. Oprócz tego mamy możliwość kupowania biletów na koncerty, prostego tworzenia play list i importowania bibliotek z programu iTunes. Jednak największą zaletą jest ilość dostępnych w sieci skórek. Winamp jest jednym z najbardziej podstawowych programów na większości komputerów świata. Oczywiście jest on po polsku i całkowicie za darmo.
Wielu użytkowników jednak lubi ponarzekać na Winampa. Program, mimo, iż świetnie spełnia swoją funkcję na przestrzeni lat dorobił się chyba zbyt wielu opcji, przez co najczęstszy zarzut , że jest po prostu przekombinowany. Dobrą alternatywą jest inny darmowy odtwarzacz o nazwie Foobar. Aplikacja obsługuje prawie wszystkie dostępne formaty jak MP1, MP2, MP3, MP4, MPC, AAC, Ogg Vorbis, FLAC / Ogg FLAC, WavPack, WAV, AIFF, AU, SND, CDDA i WMA. Mimo dość widocznej brzydoty podstawowej wersji programu bardzo wiele zyskuje on dzięki szczegółowej konfiguracji dźwięku. Prawda jest taka, że gdy uruchomimy go na podstawowych parametrach, jakość dźwięku odtwarzanych plików będzie o wiele większa niż w Winampie. Jeżeli stawiasz, na jakość Foobar będzie dobrym wyborem, bo pod względem estetyki odbiega on od swojego konkurenta.
Kino domowe na PC
Bardzo często komputer wykorzystywany jest do oglądania wszelkiego rodzaju filmów. Jednym z najlepszych programów jest SubEdit-Player będący uniwersalnym odtwarzaczem i edytorem napisów. Posiada on szereg niezaprzeczalnych zalet do których należą między innymi poprawianie niezsynchronizowanych napisów czy obsługa wszystkich możliwych formatów plików tekstowych. Oprócz tego może automatycznie otwierać kolejne pliki. Przez to nie musimy osobiście wczytywać następnej części filmu, który akurat oglądamy. A gdyby przypadkowo ktoś nam akurat wyłączył plik to nie będziemy musieli szukać sekunda po sekundzie gdzie akurat oglądaliśmy. Program automatycznie wczyta plik w tym miejscu w którym oglądaliśmy przed jego wyłączeniem. Do tego możemy dowolnie dostosować szerokość napisów, wielkość okna z filmem i przybliżenie obrazu czyli zoom. Mimo wielu sprzecznych wpisów na forach internetowych program działa na najnowszych systemach w tym w wersji 64bitowej. Twórcy również poszli użytkownikom na rękę i wraz z programem możemy za darmo ściągnąć pak kodeków które umożliwią nam odtwarzanie wszystkich możliwych filmów.
Gdyby źle zainstalowane kodeki powodowałyby komplikacje dobrą alternatywą byłoby zainstalowanie pakietu K-Lite Codec Pack. Zaprogramowany przez twórców popularnego programu P2P – Kazaa zawiera zbiór naprawdę wielu kodeków i filtrów Direct Show. Umożliwiają one odtwarzanie wszelkich dostępnych formatów plików wideo i i audio jak DivX, XviD, 3ivx, MPEG-4, MPEG-2, MP3, OGG, AC3 czy WMA. W pakiecie dostajemy również odtwarzacz Media Player Classic i kilka programów do zabawy z filmami. Dodatkowo zawiera także kodek Real Alternative obsługujcy filmy w coraz bardziej popularnym formacie .rmvb.
Mogą się zdarzyć sytuacje, że mamy zainstalowane kodeki a ściągnięty z internetu trailer za nic nie chce się otworzyć. Co może być tego przyczyną? Najprawdopodobniej format .mov i brak program o nazwie Quick Time. Aplikacja została zaprogramowana przez firmę Apple do odtwarzania niektórych wersji plików wideo, oglądania on-line fragmentów najnowszych produkcji filmowych i przede wszystkim zwiastunów. Program niestety wymaga dość dobrego komputera. Włączenie dwóch lub trzech plików naraz może spowodować nagły spadek wydajności szczególnie na starszych pecetach. Jednak jeżeli już uruchomimy jakiś plik przeznaczony dla Quick Time możemy być pewni najlepszej jakości obrazu i dźwięku.
Ile razy oglądanie jakiegoś filmu psuły nam niezsynchronizowane napisy? Zamiast spędzać przyjemnie czas człowiek przerywał zabawę aby szukać po stronach odpowiedniego pliku. Na szczęście koniec już z tym. Wszystko dzięki znakomitemu programowi Napi-Projekt. Jest on darmowy, po polsku a korzystanie z niego jest banalnie proste. Po instalacji wystarczy, że klikniemy prawym przyciskiem myszy na plik z filmem i zaznaczymy program. W przeciągu kilku sekund znajdzie i dopasuje on napisy zapisując je w tym samym katalogu co plik. Wyjątkowo rzadkie są sytuacje kiedy program nic nie znajduje. Najczęściej oznacza to, że takiego pliku z napisami w sieci po prostu nie ma.
Ściągamy pliki
Nie ma co ukrywać, ale większość użytkowników Internetu wykorzystuje komputer do ściągania plików. Miejmy nadzieję, że chociaż w większości legalnych. Jednym z najpopularniejszych sposobów ich pozyskiwania są tzw. Torrenty. BitTorrent umożliwia między innymi pobieranie i udostępnianie konkretnych zasobów z sieci. Jego dużymi plusami jest bardzo prosta obsługa, dzięki czemu nawet laik nie będzie miał problemów z korzystaniem z niego. Jednak największą zaletą jest to, że program całkowicie bezproblemowo obsługuje przerywanie i wznawianie pobierania. Jeżeli przypadkowo go wyłączymy to po ponownym uruchomieniu transfer bardzo szybko podskoczy do wcześniejszego stanu. Poza tym nie spowalnia on znacząco pracy sytemu. Oznacza to, że będziemy mogli spokojnie włączyć jakąś grę i ściągać jednocześnie bez spadku ilości klatek. Program jest darmowy, po polsku i działa na wszelkich systemach operacyjnych.
Elektroniczna poczta
Jedną z najbardziej podstawowych i niezbędnych funkcji naszego komputera jest prowadzenie korespondencji. Niestety często podstawowe programy obsługujące naszą skrzynkę e-mail są źle zabezpieczone co wiąże się z możliwością utraty danych lub przejęcia naszej korespondencji przez osobny trzecie. Poza tym Windows 7 który teraz bije (zresztą słusznie) rekordy popularności nie posiada własnej aplikacji e-mail. Dlatego warto zaopatrzyć się w Thunderbirda. Jest to darmowy i całkowicie po polsku klient elektronicznej poczty. Jego bardzo dobrymi stronami jest wiele przydatnych funkcji takich jak bezproblemowa migracja naszych wiadomości ze starszych programów jak Outlook, Outlook Express lub Windows Mail. Thunderbird obsługuje popularne protokoły POP3, SMTP, IMAP, LDAP, NNTP przez co będzie on zgodnie współpracował ze wszelkimi stronami gdzie mamy założoną skrzynkę pocztową. Posiada również takie elementy jak moduł sprawdzania pisowni, filtr niechcianej poczty i wiadomości. Program charakteryzuje również możliwość otwierania poczty w kartach – tak jak w przeglądarkach internetowych. Jeżeli kogoś znuży podstawowy image aplikacji może za pomocą menedżera dodatków urozmaicić wygląd czy zaimplementować nowe funkcje. Kolejnymi plusami Thunderbirda jest to, że posiada rozbudowaną ochronę przed złośliwym oprogramowaniem w tym wszelkim spamem, a aktualizacje są pobierane automatycznie. Thunderbird bezproblemowo współpracuje ze wszystkimi przeglądarkami internetowymi.
Pogaduchy ze znajomymi
Bardzo dobrym programem do utrzymywania znajomości w sieci jest Skype. Ta sześcioletnia aplikacja doczekała się szeregu poprawek i nowych wersji, dzięki czemu korzystanie z niej jest teraz wygodne i bezawaryjne. Główną cechą Skypea jest możliwość prowadzenia darmowych rozmów głosowych. Oczywiście jeżeli posiadamy mikrofon . Oprócz tego mamy możliwość prowadzenia konwersacji wideo przy wykorzystaniu kamerek internetowych czy prowadzenia płatnych rozmów z posiadaczami telefonów stacjonarnych lub komórkowych dzięki technologii VoIP. Jeżeli nie mamy kamerki lub mikrofonu możemy normalnie wiadomości tekstowe tak jak w najbardziej znanym komunikatorze w Polsce czyli Gadu-Gadu. To tylko podstawowe funkcje Skypea. Program oczywiście jest za darmo, całkowicie po polsku i ma bardzo przejrzysty interfejs.
Pakowanie plików
Często zdarzają się sytuacje kiedy chcemy wysłać za pomocą Internetu jakiś plik znajomym. Niestety na ogół jego rozmiar lub ograniczenia poczty internetowej sprawiają, że każde pojedyncze zdjęcie lub piosenkę musimy dołączać do kolejnych maili. Rozwiązaniem jest Winrar będący niezawodnym programem do kompresji danych. Dzięki niemu w bardzo prosty sposób możemy zmniejszyć rozmiar danych nawet do 30 procent. Aplikacja obsługuje oprócz swojego formatu RAR inne znane jak zip, cab, arj, ace, tar, lzh, gz, bz2, iso, jar czy uue. Winrar jest jednym z najstarszych i najbardziej rozwijanych programów. Większość „spakowanych” plików na które natrafimy w sieci będą właśnie w formacie rar. Jest to bezdyskusyjnie jeden z najbardziej podstawowych programów, które powinny znaleźć się na naszym dysku. Tym bardziej, że jest darmowy, po polsku i banalnie prosty w obsłudze.
Twój własny album
Jedną z najlepszych i najbardziej znanych przeglądarek do wszelkich grafik czy zdjęć jest IrfanView. Obsługuje on zdecydowaną większość formatów graficznych, dźwiękowych i wideo. Program zawiera niebzędne narzędzia przydatne do edycji i operacji retuszerskich. Dodatkowo współpracuje ze wszelkimi wtyczkami, obsługuje interfejs TWAIN, który pozwala zrzucać obrazy z aparatów cyfrowych, kamer i skanerów. Przy pomocy IrfanView z łatwością możemy dokonywać konwersji na inny format. Jakiś czas temu wprowadzono możliwość tworzenia albumów dla swoich fotografii w html, dzięki czemu możemy z łatwością utworzymy internetową galerię. IrfanView jest przez wielu użytkowników i prasę komputerową jako jeden z najlepszych. Jest on dostępny w 23 językach w tym oczywiście polskiej. Można z niego za darmo korzystać w celach nie komercyjnych czyli w domu. Wykorzystanie go w firmach czy biurach jest płatne.
Mała segregacja
Total Commander to najbardziej znany i ceniony menedżer plików. Wcześniej zdobywał kolejne komputery pod nazwą Windows Commander. Jego system opiera się na zasadach ze starego Norton Commader, czyli dwa okienka i wygodna praca na plikach i folderach. Total Commander posiada również dostęp do wielu systemu plików, klienta FTP lub FXP, z łatwością obsługuje skompresowane pliki czy dokumenty HTML. Może a nawet powinien on być używany zamiast klasycznego eksploratora Windows. Wynika to z tego, że na przykład przy przenoszeniu dużej ilości plików o sporej wadze program nie „przywiesi” się, nie obciąży Windowsa, a operacje możemy bez żadnego problemu na chwilę zatrzymać. W sieci istnieje wiele wtyczek, której rozszerzają możliwość tej aplikacji. Program bez problemu działa na wszystkich systemach i jest całkowicie po polsku.
Bez płyty w napędzie
DAEMON Tools Lite to jedna z najbardziej znanych i cenionych aplikacji do obsługi napędów wirtualnych CD i DVD. Posiada on możliwość emulacji technologii zabezpieczających jak, Securom, Laserlock, CDCOPS, StarForce i innych. Funkcja ta jest bardzo pomocna, ponieważ jej zastosowanie w przypadku gier powoduje, że nie będą one wymagały ciągle umieszczonej płyty w napędzie. Możemy nawet założyć hasło na poszczególnie używane obrazy płyty. Program może utworzyć nawet cztery wirtualne napędy. DAEMON jest po polsku i darmowy dla prywatnych użytkowników. Działa również na wersji 64bitowej.
Krążki na półce
Nero to najbardziej znany pakiet multimedialny firmy Adobe. Jego podstawową funkcją od wielu lat jest nagrywanie płyt CD i DVD. Dzięki dość prostej obsłudze spokojnie wybieramy, co chcemy zapisać na nasze nośniki. Może być to muzyka, filmy, gry oraz wiele innych rzeczy. Najnowsze wersje potrafią również tworzyć kopie zapasowe, konwersować muzykę i zdjęcia oraz co najważniejsze nagrywać płyty Blu Ray i HD. Inne umożliwiają wypalanie krążków na konsole Xbox i playstation. Z korzystaniem z Nero nie powinni mieć problemów nawet laicy. Program jest po polski i wersji trial, czyli testowej. Jednak można za darmo otrzymać numer seryjny. Musimy jedynie wypełnić formularz na stronie producenta, po czym zostanie wysłany wygenerowany klucz na naszą pocztę e-mail.